The Settlers patlamasını 1996’daki ikinci oyunuyla yapmış Almanların medarı iftarı Blue Byte’ın inşaat ve strateji elementlerini birebir potada eritmiş, klasikleşmiş bir oyunuydu. Blue Byte’ı başka kült serisi Anno’dan da hatırlayabilirsiniz. Biri kent ve ekosistemini kurmayı ön planda tutarken Settlers (Alm. Die Siedler) cevher ve besin unsurlarını toplayarak başladığımız maceramızı, o besinlerle doyurduğumuz ve o cevherlerden elde edilen silah ve zırhları kullanan askerler noktasına taşıyordu. Gelişim ve savaş oranı kabaca %70-%30 halindeydi. 2001’de Ubisoft’un Blue Byte’ı bünyesine katmasıyla da seri devam etti. Seride Settlers 7: Paths of a Kingdom ve Next Generation (10th Anniversary) üzere hoş oyunların yanı sıra Heritage of Kings üzere hayal kırıklıkları da mevcuttu. Şu an deneyimlediğim yeni oyun New Allies’ın kapalı betasında başımdan aşağı kaynar sular dökülmüştü. Bende önemli kredisi olan Settlers’ın yeni oyununun kapalı betasına katlanamamıştım bile! Oyun “Değişiklik yapayım, her şey olayım” derken çok fakat çok makûs bir karışım olmuştu. Hayal kırıklığım ve ağzımdaki kekremsi tat Disciples III: Renaissance düzeyindeydi diyeyim siz anlayın. Bu hissiyatta yalnız değildim ki oyunun çıkış tarihi iptal edilerek bir sene ertelendi.
Oyunun değerli bir kısmının elden geçmesi ve yer yer tekrar yapılması sonucunda Şubat 2023 itibariyle çıktı. Oyunun tanıtım anahtarını beklerken göz ucuyla fan yorumlarına bakt… Çabucak kapattım! Gereksiz yere önyargıya gerek yoktu lakin değil mi? Disciples: Liberation’ın isminde Disciples geçiyordu; lakin Disciples 1-2’den (3’ü dikkate almıyorum) çok farklı bir işlenişe sahip hoş bir oyundu. “Kesin fan’lar farklı bir Settlers’a gömüp, yerin tabanına sokmuşlardır” temennisiyle oyuna giriştim.
HANİ KUŞLAR, AĞAÇLAR, BİNBİR RENKLİ ÇİÇEKLER
Bir Settlers’dan beklediğim üzere temel şeylerle başlıyorum. Oduncu, kerestehane, balıkçı, kömür madeni, demirhane… Yığınla hammadde oradan oraya taşınıyor. Kendi içinde bir döngüye sahip yaşayan ekosistemimi inşa ediyorum. Üretim tesislerimi yollarla kamplara bağlıyorum. Yeni dünyamı tehdit eden haydutlara karşı evvelden verilen birkaç askerciğim hazır bekliyor. Eeeh korktuğum kadar makûs başlamadı güya. Görseller ve animasyonlar pek sevecen gözüküyor. Ünitelere ve binalara yaklaşınca kendine mahsus seslendirmeler, konuşmalar; geride baş dinlendiren bir müzik. Yolları kıvrımlı olarak düzenleyerek vakit kazanıyorum. Binaları altıgen hücrelere nazaran kuruyorum. Yakın binalar, konut blokları oluşturuyor. Hamallık yapan köylüler bir inşaat buyruğu verir vermez şantiyeye eşyaları yığıyor, arı üzere çalışıyorlar. Mühendislerim binaya girişiyorlar. Köyüm canlı ve sevinçle dolu. Hammadde zincirlerinden oluşan ekonomik simülasyona derinlemesine bakıyorum ve…
AGE OF SETTLERS ÇABALARI
İçinde gerçek vakitli savaşlar olsa da Settlers her şeyden evvel bir karmaşık bir yapı oyunuydu. Gerçek üretim zinciri her şeyden evvel geliyordu. Örneğin 27 yıl evvelki oyunda madencileri beslemek için et, et için kasap, kasap için besi çiftliği gerekiyordu. Besi çiftliğinin ekinlere ve suya muhtaçlığı vardı. Mesela yeni oyunda artık su yok. Et için çiftlik kâfi, ne yapacaksın fazlasını? Madenlerin de hammadde çıkarmak için yiyeceğe gereksinimi kalmamış. Onun yerine ilgili(!) besin unsuru kendileri için bir hızlandırma (boost) gerecine dönüşmüş. Yanlış okumadınız: Madenler besin materyali olmadan da sonsuz(!) cevher çıkarıyorlar. Bir maden balık ile öbürleri ekmek yahut et ile gazlanıyor (boost). Özetle üretim yeni oyunumuzda anlamsızca kolaylaştırılmış.
Bu tip paşa gönle bağlı inşa kararları misyonlar esnasında da gerekli olmadığından oyunun varoluş emeline balta vurmuş, pek çok kararı yüzeysel hale getirmiş. Madeni hızlandırmak için onca besin odaklı bina kuracağıma kurarım ikincisini birebir kapıya çıkar. Çalışanlarımın öncelik vereceği mallara karar veremiyorum. Mesela inşaat alanları için odun ve taş taşımaya mı öncelik verelim, yoksa silah üretimine demir ve kömür mü yetiştirelim? Evvelce demiri oduncunun baltasına mı kullanalım sorusuna bile baş patlatıyorduk. Oyun bunun yerine mümkün olduğunca süratli halde askeri üniteler basmamızı ve buna devam etmemizi istiyor. Oyunun inşa ve iktisat idaresiyle geçen kısımlarının azaltılarak gerçek vakitli strateji savaşlarını artırmak için resmen uğraş sarfedilmiş. Kesinlikle seveni vardır. Fakat Settlers bu değil ki, bu Settlers değil ki! Eee aslında kendi alanında çok âlâ savaş odaklı stratejiler var. Settlers’ı Age of Empires’laştırmak için girilen anlamsızca gayret neden?! Askerlere daha süratli silah ulaşması için eşek üretebilirim, fakat bu süratle sıkılmamı engellemiyor maalesef. Eşeğin kulağına itfaiye hortumuyla su basılmış bile.
YALAN DÜNYA, HERŞEY BOMBOŞ, SETTLER SARHOŞ
Oyunda oynanabilir üç küme var, lakin kozmetik dışında matah bir fark hak getire. Oyunda bir taş-kâğıt-makas olmadığı üzere sonucu en fazla ünite getiren belirliyor. Her kümede iki yakın, iki menzilli savaşçı ve bir özel ünite var. Birlikleri düzgünleştiren Druid’ler ve binalara uzaktan çalışan büyücü sınıfı mevcut.
Hayır, madem oyunun askeri kanadını bu kadar öne çıkaracaksın bir formasyon yahut taktiksel karar koy. Haa var bir tane çok pardon: Kule tesirinden korunmak için bir tane yem asker gönderip, yeni atışa hazırlanırken öteki adamlarla kuleye saldırmak! Fakat tam aykırısı amaç sizseniz tüm düşmanın üşüşeceği bir yem taunt binası ve geride onları temizleyen 1-2 kule çoğunlukla iş görüyor. Yapay zekada birebirini yapmaya çalışıyor, lakin kenarından köşesinden yengeç üzere yan yan yürüyüp geçebilirseniz, ana binalarını yıktığınızda tüm kentleri yıkılıyor. İnanılmaz!
Dikkatimi çeken öbür bir noktaysa köylüler düşman görünce pıtır pıtır kaçarken mühendislerin olayın farkına varıncaya kadar yem olmalarıydı. Bu üniteler özellikler oyunun başlarında en meşgul ve kritik ünitelerimiz. Oyuna ormancı eklenmesinin beta esnasında unutulduğu anlaşılınca yansılar üzerine eklenmiş, ben ne anlatayım size? Yalnızca çitle çevrili bir alana ağaç dikse de hiç yoktan âlâ. Araştırma menüsü de beklediğim motivasyonu sağlayamıyor: Mühendislere ekstra can, askerlere bonuslar… Halk acıkmıyor, mutsuzluğunu lisana getirmiyor; robottan halliceler. Taa Settlers 2’de sevdiğim bir özellik vardı: Bir binayı kuracağımız yerin o bina için elverişli olması kıymetliydi. Artık istersen kayalık yere yahut çöl bölgesindeki kıyıya kur; toprak şartı değerli değil. Liman sistemi de kolaylaştırılmış. Kur 2-3 tane muhtaçlık fazlası ne varsa bas, satıp gelsin.
PARASIYLA REZİL OLMAK
Bu yazıyı yazdığım an itibariyle oyunu üç haftadır oynuyorum lakin yapımcıların “Özür dileriz fakat düzeltme için bir termin veremiyoruz” dedikleri “Forest: 000008 Hatası” nedeniyle çevrimiçi olmama karşın oyun beni çevrimdışı görüyor. Bu nedenle başarımlarım sayılmıyor, çok oyunculu moda giremiyorum ve skirmish açamıyorum. Süper değil mi? Bu büyük olasılıkla Orta Doğu ülkelerine mahsus bölgesel bir mevzu ancak 1 ay sonra gelen gigabyte’larca yama bunu çözmemiş; resmî açıklama da “Kontrol ediyoruz”. 699 TL para vereceksin, iade edemeyeceksin ve bomboş çok oyunculu sunucuya “çevrimdışı olduğunu sanan” oyun yüzünden giremeyeceksin. Rezalet!
Yapımcıların özgünü yavaş gelişmeye dayanan bir oyunda tempoyu artırarak çok oyunculu savaşları ön plana çıkarmak istediği gün üzere ortada. Fakat mevcut yapı tekrara mahkûm. Tek kişilik senaryoda bir derinlik bulunmadığından uzun uzadıya bahsetmeye gerek görmüyorum. Orta görüntülerde birebir şahıslar, tıpkı yerde ruhsuzca konuşuyor. 13 senaryo misyonu sürükleyici değil. Lakin kademeli olarak yeni mekanikler açıldıkça kendini oynatabiliyor. Çok oyunculu modda neden sadece 1v1, 2v2 ve 4v4 olduğunu anlamlandıramadım. Hani yapay zekâ? Neyse ki oyundaki çapraz oyun moduyla konsollardan da gelen oyuncular olacaktır. Natürel geldiklerinde Forest: 000008’den kurtulup hala oyuna tahammül eden birilerini bulabilirlerse.
Oyun içi mağazası zati değerliye alınan bir oyundaki anlamsız kozmetik eşyaları daha anlamsız fiyatlara bizlere sunmakta. Booster’lar ise anlamsız “Oyuncuyu biraz sağayım girişimleri”.
BİT PAZARINDAKİ MUTLULUK
Ben yapımcıların ne yapmak istediğini bildiğinden şüpheliyim. Lakin en az birinin bir kuyuya taş attığından da eminim. Ellerinde yeterli tanınan eski bir fikri mülkiyet var, lakin ana yapıyı fikirlerle geliştirmek yerine yavaş bir inşa ve iktisat kurgusu üzerine konseyi bir oyunu ite kaktıra tempolu bir PvP’ye dönüştürmeye çalışıyorsunuz. Oyunu evriltmeye çalıştıkları çeşit yapı taşlarından uzak. Teşebbüs de başarısız. Bu oyun Age of Empires ve Settlers ortası bir yere oturmaya çalışıyor fakat sandalye bulamıyor. Oyunun o kadar sempatik grafikleri ve huzur veren müzikleri var ki; bu kıyım ortasında harcanmış gitmiş. Yazık, çok yazık.
Siz en uygunu ne yapın söyleyeyim mi? Eski grafiklere alerjiniz yoksa yaşına bakmadan açın Settlers 2’yi, remake olan 10th Anniversary sürümünü yahut Settlers 3’ü; daha çağdaş birşey istiyorsanız Settlers 7’yi… Misler üzere oynayın. Gog.com’da indirimde birkaç dolara iniyorlar zati. Hayır dua edersiniz bana.
