Zar tabanlı kutu oyunlarını oldum muhtemel sevmişimdir. Güçlenip önünüze geleni yenebildiğiniz oyunlardansa işin içine zarların bilinmezliğinin girdiği oyunları daha çok severim. Bâtın Hedef’te üç zar ve güçlü orduyla daldığınız bir bölgede tek zarla savunma yapan rakibinize yenilmek, Perili Köşk’te önde giderken bir anda zarın yaramazlığı yüzünden şövalyenin baltasını başınıza yemek, Monopoly’de üç defa çift atıp kendinizi kodeste bulmak… İşte bu mantığın hoş biçimde görüntü oyunlarına yedirilmesini de seviyorum ben ve Rough Justice: ’84 de bu işi çok yeterli kotarmış.
Sizi Jim Baylor’la tanıştırayım. Yani kendinizle. Yıl 1984, Seneca City kentindeyiz. Bir vakitlerin ünlü dedektifi Jim Baylor olarak haksız yere suçlanarak gönderildiğimiz cezaevinden salınıyoruz. Biz içerideyken cürüm örgütleri coşmuş, Seneca City adeta bir Gotham olmuş. Dışarı çıktığımızda bizi eski bir dostumuz karşılıyor ve onun güvenlik şirketine yardımcı olmayı kabul ediyoruz.
Görevimiz kolay, bizim için çalışacak casuslar kiralayıp kentin dört bir yanındaki hatalara müdahale edecek ve paramızı alacağız. Derinlerde ise işler daha karışık, istihbarat teşkilatlarının da müdahil olduğu komplolar mı dersiniz, kentin her karışına işlemiş yolsuzluk ağı mı? Aslında misyonumuz kolay değilmiş, zira Seneca City’nin kurtarılmaya muhtaçlığı var.
Rough Justice: ’84 büsbütün bir masaüstü oyununun bilgisayarda oynanan hali diyebilirim. Yapacağınız her şeyin sonucu kartlar ve zarlarca belirleniyor. Kısaca özetleyecek olursam sahip olduğumuz bir bütçe var, bu bütçeyi kullanarak casus kiralıyoruz. Her casusun belirli sayıda aksiyon puanı var, bu aksiyon puanı bitene ve biz onları meskenlerine yollayana kadar bizim için çalışıyorlar.
Ekipte çalışan memurlardan bir dava belgesi aldığımızda kent haritasında o belgeye dahil olan misyonlar işaretleniyor. Örneğin repossession yani mala el koyma vazifelerinde çeşitli sebeplerle (borç olabilir, suça karışmışlık olabilir) ele geçirmemiz gereken otomobillerin yeri çıkıyor haritada.
Her bir vazifenin açıklamasını okuduğunuzda o misyonda hangi yeteneklerin değerli olduğunu görüyoruz. Mesela kimileri kuvvetli yahut algısı yüksek bir casus istiyor, kimileri empati yeteneği yüksek biri. Oyunun mikro idare diyebileceğim bu kısmında casus havuzundan kiraladığımız casusların vazifelerin gerektirdiği özelliklere sahip olmasına itina göstermemiz gerekiyor, zira bu bizim atacağımız zarların sayısını belirliyor.
Bir misyona gittiğimizde karşımıza zar atma ekranı çıkıyor. Karakterimizin öne çıkan özelliğinin düzeyine bağlı sayıda zar sahibiyiz, ekstra aksiyon puanı harcayarak fazladan zar da alabiliyoruz. Örneğin kimi vazifelerde başarılı olmak için 3 tane 4’ten büyük ziyan atmak gerekiyor. Diyelim algı yeteneğinden gelen 2 zarımız var, bir de aksiyon puanı kullandık, 3 zar. Bu üç zarı atıyoruz, şayet ortalarında 4,5,6 gelen olursa bunları vazifenin üzerinde kullanıyoruz. Diyelim ki 6 geldi ve bunu kullandık, geriye atabileceğimiz iki zar kalıyor. İstersek aksiyon puanı harcayıp yahut ekipman kartı kullanıp daha fazla zar alabilir, istersek az sayıda zarımızla bahtımızı deneyebiliriz. Şayet üç zar atışı sonucunda vazife üzerinde 4’ten büyük üç zar kullanabilirsek o vazife başarılı, aksi halde başarısız oluyor.
Oyunda başarılı olmak elbette hoş, fakat başarısız olmanın prestij ve para kaybı dışında bir ziyanı yok. Kimse sizden yüzlerce vazifenin tümünde de başarılı olmanızı beklemiyor zati, bu yüzden 1:1 atıp kritik başarısızlık yaptığınızda bile olaya tam bir kutu oyunu mantığıyla yaklaşıyor, “lanet olsun dostum” diyip devam ediyorsunuz.
Dava belgesini alabileceğimiz çok çeşitli kabahat masaları var, ortalarında güvenlik de var, kaçakçılık da. Oyunun ana öyküsündeki misyonlarda ilerlemek için ise bir yandan bu yan vazifeleri yaparak ilgili memurla olan ilginizi üst düzeye taşımanız gerekiyor. Ana misyonlar ile yan misyonlar ortasındaki istikrar epeyce âlâ kurulmuş ve bu sayede oyunun temposu sizi sıkmadan ilerliyor.
Rough Justice: ’84 grafiklerinden tutun fontlarına kadar buram buram periyot kokuyor, hatta sizin de aklınıza birinci gelecek isimler muhtemelen Miami Vice ve Mavi Ay olacak bence. Oyunun en kıymetli kısmı casuslar ve burada nitekim de inanılmaz büyük bir havuz kelam konusu. Üstelik casusların çizimleri de, biyografileri de, tek cümlelik sloganları da çok keyifli. Hatta bence oyunun en eğlenceli yanlarından biri de casus havuzuna yeni gelen ajanlarda kimden esinlendiklerini bulmak 🙂 Ortalarında Michael Caine de var, Whitney Houston da. Esasen şimdilik favorim de Caine esintili Maurice J. Sugar oldu.
Oyunun yalnızca bundan ibaret olduğunu düşünüyorsanız yanılıyorsunuz, bir de şimdiye kadar bu çeşit bir oyunda gördüğüm en kapsamlı küçük oyun arşivine sahip kendisi. Oyunda polislikle alakalı tam tamına 21 küçük oyun bulunuyor. 7/24 masasından aldığınız vazifeler büsbütün küçük oyun odaklı, ancak bunun dışında da çeşitli vazifelerde zar atma ile küçük oyun oynama ortasından seçim yapmak gerekebiliyor. Örneğin bir arabayı kaçırmanız lazımsa düz kontak yaptırmayı tercih edebilirsiniz. Ya da bir diğer misyonda hatalıyı paketlemek için kimliğiyle sabıka kaydı listesindeki fotoğrafı eşleştirmeniz gerekebilir.
Düz kontak, X-Ray aygıtı, maymuncuk, VHS kaydı düzeltme, kasa şifresi bulma, palavra makinesi, üçgenleme ile yer tespiti, voltaj ayarı, robot fotoğraf birleştirme, parçalanmış evrakları birleştirme, şalter indirme, mors alfabesi, ayak izleri, redaksiyon, şifre çözme, radyo dalgası eşleme, kimlik tespiti, parmak izi, telefon sinyalleriyle oynama, baypas, şifre dizimi. İşte tüm bunlar da birbirinden büsbütün farklı ve direkt temayla ilgili küçük oyunlar. Tümünde de vakte karşı yarıştığımız bu küçük oyunlarda mesela Düz Kontak yaparken çeşitli sayıda kabloyu gerçek yerlere takmanız (1 nolu kablo 8’e, 3 nolu kablo 4’e gibi), X-Ray aygıtından geçen çantaların içindeki kesici ve patlayıcı hususları tespit etmeniz, Kasa Şifresi bulmaya çalışırken çok bilinmeyenli denklemler çözmeniz, Parmak İzi tespiti sırasında elinizdeki parmak izini fotoğrafta gördüğünüz izle eşleştirmeye çalışmanız gerekiyor.
Bunlardan kimileri çok kolay (ben mesela düz kontak kısımlarında hiç zorlanmadım), VHS kaydı düzeltme üzere kimileriyse insanı terleten cinsten. Hepsi de birbirinden büsbütün farklı, bu da oyuna çok hoş bir çeşitlilik getirmiş. Üstelik bu kategorilerde bir bulmacayı çözdüğünüzde çözme müddetiniz de rekor olarak oyuna işleniyor, böylelikle ne kadar süratli şifre çözebildiğinizi falan görüp böbürlenebiliyorsunuz.
Bu ‘masaüstü oyununun’ bahsetmek istediğim iki özelliği daha var. Durduk yere bir anda karşınıza ahlaki ve güçlü seçimler çıkabiliyor. Bunlardan kimilerinde iki yeterli ortasından, kimilerinde ise iki berbat ortasından seçim yapmanız gerekebiliyor. Ben bunları Monopoly’deki Olaylara Şaşma kartlarına benzettim, onda da çektiğimiz kart bazen bizi varlıklı eder, bazen başımıza berbat şeyler gelirdi ya. Bunda da mesela “ajan kiralama fiyatları yükselsin mi, yoksa tm casusların aksiyon puanı 5 azalsın mı” üzere güç sorular çıkabiliyor karşınıza. Tekrar çok geniş bir havuz içerisinden seçilerek size sunulan bu seçimler de oyunun kestirim edilemezliğini artıran bir öge.
Diğer özellik ise ekipmanlar. Oyundaki çok sayıda dükkandan satın alabileceğiniz eşyalar ajanınızın muhakkak yeteneklerine birkaç seferlik bonuslar kazandırmanızı sağlıyor. Her casusun azamî üç eşya slotu var, bir zar atma sahnesine geldiğinizde örneğin elinizdeki empatiye +2 veren eşya kartını kullanarak atabileceğiniz zar sayısını 2 artırabiliyorsunuz. Fakat oyunun da dediği üzere o yıllarda şimdi çabuk kargo servisi yok, ajanınızı dükkana götürüp istediğiniz malı şahsen almalısınız.
Rough Justice: ’84’te tempo bir an bile azalmıyor zira her şey vakte karşı bir yarış halinde. Ekranda üç tane casusunuz var ve üçünü de farklı bir misyona mi gönderdiniz. A casusu olay yerine gittiğinde şayet siz haritanın öteki bir yerine dalar da ona misyona başlama komutu vermeyi unutursanız vazife başarısız oluyor mesela. Birebir biçimde aldığınız dava belgelerinin da belirli mühletleri var ve bu müddetler dolunca öteki memurlar diğer evraklar sunuyor size. Başta da dediğim üzere bu başarısızlığın ‘hemen bir evvelki kaydı yüklemeliyim’ üzere hissettirdiği bir oyun değil. Şayet bir muhbirin yanına vaktinde gitmez ve onu kaçırırsanız ‘tüh be’ diyor ve yola devam ediyorsunuz.
Biraz fazla uzattığımın farkındayım lakin oyunun mekaniklerini güzelce anlatabileyim istedim. Hani dışarıdan duysanız tahminen çok da ilginizi çekmez ancak oyun o kadar hoş bir çeşitlilik, o kadar fazla sayıda misyon, o kadar fazla sayıda casus sunuyor ki bu tıp strateji / masaüstü oyunu mantığını seven oyuncular için hakikaten de saatler gömülebilecek bir oyun Rough Justice: ’84. Üstelik oyunda 71 tane de muvaffakiyetim var, muvaffakiyetim sevenler için de nefis bir meydan okuma sunduğunu söyleyebilirim.
