Company of Heroes üzere kült mertebesine ulaşmış serilerin devam oyunlarında, ister istemez önemli bir beklenti oluşuyor. Bilhassa ikinci oyun, hepimizin malumu olduğu üzere tam bir klasik mertebesinde ve alanında rakipsiz olarak görülüyor. Buz üzere İkinci Dünya Savaşı atmosferi, Hollywood’vari sinematik çatışmalar, başarılı haritalar, keyifli çok oyunculu seçenekler… Bugün bile popülaritesini koruyan bir oyunun devam oyunu, bakalım tıpkı başarılı çizgiyi sürdürebiliyor mu?
Bilinmedik cepheler, bilindik yaklaşımlar…
Efendim biliyorsunuz, İkinci Dünya Savaşı tüm dünyada büyük bir yıkıma sebep olduğu için, tıpkı vakitte her türlü sanat kısmı için büyük bir gereç. Oyun dalı de bundan nemalanmaktan hiç çekinmiyor, piyasada zibilyon tane oyunu mevcut. İşte CoH 3 burada bir biçimde kendini farklı bir duruma sokmayı başarabiliyor. Zira oyun, savaşın neredeyse en az bilinen cephelerine yönlendiriyor bizi. Akdeniz cepheleri… Bilmiyorum tahminen de benim cahilliğimdendir lakin savaşın bu tarafına dair neredeyse hiçbir şey bilmediğim için, oyunu oynarken güya İkinci Dünya Savaşı değil de değişik bir vakitte, farklı bir savaşta yer alıyormuşuz üzere hissettim.
Özetle, oyunun bu yaklaşımı epey olumlu ve yenilikçi. Isıtılıp ısıtılıp önümüze konulan birebir cepheler yok karşımızda. İkinci Dünya Savaşı denince akla gelen o buz üzere atmosfer, karların ortasında ilerleyen tanklar, soğuktan titreyerek tüfeğini sırtına atıp sigara içen askerler; yerini İtalya kırsallarındaki yemyeşil düzlüklere, rengarenk binalara ve Afrika’nın savan iklimi ile sarı-kırmızı atmosferine bırakıyor.
WW2’ye Afro-İtalyan Yaklaşımlar
Savaşın pek de bilinmeyen yüzü demişken, oyunda şu anda etkin olan 2 senaryo modu olduğunu belirtmek gerek: İtalya ve Kuzey Afrika. Tuhaftır ki cephe farklılıklarının sadece harita ve öyküyü etkilemesini beklerken, oyun bize enteresan bir sürpriz yapıyor. Bu iki cephe, adeta birbirlerinden farklı iki oyunmuşçasına karşımıza çıkıyor.
Kuzey Afrika cephesi, Afrika’nın farklı bölgelerinde geçen ve alışılagelmiş bir formda ilerleyen bir yapıyla bizi karşılıyor. Belirli başlı alanları ele geçiriyor, bu alanlardan elde ettiğimiz kaynaklarla birliklerimizi büyütüyor ve o haritada bizden istenilen misyon neyse onu gerçekleştiriyoruz. Klasik GZS oyunlarının, kaynak idaresi konusunda daha rahat olanı işte.
Afrika cephesinde birçok farklı harita ve birçok farklı vazife bulunuyor. Çabucak her haritada, ana vazifelerin yanında (düşman üssünü yok et, düşmanın xx ünitesini havaya uçur, düşmanın denetiminde olan xx bölgelerini ele geçir vb.), ufak tefek yan misyonlar de bulunuyor. Bu yan misyonları gerçekleştirmek de bize kimi kolaylıklar ve ek gereç üzere hoşluklar sunuyor. Kuzey Afrika cephesi Yahudi bir ailenin perspektifinden; orta sinematikler aracılığıyla anlatılan bir kıssa sunuyor bize. Lakin anlatılan kıssa ile oynanılan senaryo ortasındaki bağ epeyce zayıf diyebilirim. “Savaşıyoruz lakin bir de bize sor neden savaşıyoruz” minvalinde bir yüzeysellik kelam konusu. Mesela yeni bir cephe yüzünden aile babası savaşa gidiyor, sonra o cepheyi oynuyoruz. Orta sinematikle de aile dramını görüyoruz. Ee? Oyunla bir alakası yok ki bunun, filler tepinirken ezilen çimenleri göstermek mi bizi oyuna bağlayacak yani? Özetle, Kuzey Afrika’da senaryo epeyce havada kalıyor. Lakin benim açımdan çok da büyük bir sorun değil bu, aslında CoH da etkileyici bir senaryo deneyimi vaadiyle yola çıkmıyor. Fakat daha uygun bir alternatif kurulabilir miydi? Bence olabilirdi.
İtalya cephesi ise apayrı bir dünya.
Ee beyefendiler, bugün ne deniyoruz?
Kuzey Afrika cephesinde yirmi yıldır deneyimlediğimiz senaryo deneyiminin Afrika soslu olanından bahsettikten sonra, gelelim dananın kuyruğunun koptuğu yere. İtalya cephesi, oyunun deneysel tarafının ve yenilikçi bakış açısının ortaya çıktığı yer hakikaten.
İtalya, bizi büyük bir sürprizle karşılıyor ve sıra tabanlı strateji ekranıyla bizi baş başa bırakıyor. Evet, yanlış duymadınız. İtalya senaryosunun büyük bir kısmında, sıra tabanlı strateji ekranına bakarak çeşitli taktikler kuruyoruz. Bu senaryo modunun mantığı, senaryonun interaktif olarak hazırlanmış olması. Yani tıpkı Civilization üzere sıra tabanlı bir sistemle, İtalya’nın çeşitli bölgelerini ele geçiriyor, savunmalar kuruyor, birlikler oluşturuyor ve savaşa giriyoruz. Nereyi, nasıl, hangi birliklerle, ne vakit ele geçireceğiniz büsbütün sizin elinizde. Oyun, ana senaryonun ilerlemesi için size “Napoli’yi ele geçir” minvalinde bir ana misyon veriyor. Siz de bu çerçevede başınıza nazaran ilerliyorsunuz. Ele geçirme ya da savaşma kısmına geldiğimizdeyse, tekrar gerçek vakitli strateji moduna geçiyoruz. O cephede bir savaş veriyoruz ve sonuçlarına nazaran oyunumuza devam ediyoruz. Yani özet geçmek gerekirse, “sıra tabanlı olarak nerede savaşacağına karar ver – savaşı başlat – gerçek vakitli olarak savaş – sıra tabanlı strateji ekranına geri dön” biçiminde bir sistem mevcut. Pekala kulağa epey başarılı gelen bu sistem nasıl işliyor?
Maalesef kör topal bir şekilde… Yeterli bir fikir, aceleye getirilerek heba edilmiş üzere geldi bana. Öncelikle, sıra tabanlı sistemi anlaması ve öğrenmesi hakikaten çok güç. Sizler de tıpkı benim üzere her oyunu güç modda oynayan mazoşistlerdenseniz, oyunun bu sistemi sizi de sudan çıkmış balığa çevirecek zira. Esasen çok da güzel ve mantıklı tasarlanmamış bir yapıda, neyi neden yaptığımızı ve hareketlerimizin sonuçlarını başlarda anlamak çok sıkıntı. Üstelik verdiğiniz yanlış kararların o denli ağır sonuçları olabiliyor ki, size 5-6 saat bile kaybettirebiliyor. Oyun, bu sistemi oyunculara öğretmekte çuvallıyor ve “hadi aslanım bir biçimde çözersin sen” bakış açısıyla oyundan buram buram soğutuyor. Eğri oturup yanlışsız konuşalım, sistemi benimsedikten ve mantığını anladıktan sonra oyunu oynamak keyifli bir hale geliyor. Ancak bunun için hakikaten saatler gömmelisiniz ve her yanlış adımınızın sizi nasıl mahvettiğini anlamalısınız. Bakın nitekim en başlarda sorun bende herhalde dedim, beceriksizliğimden utandım, bunu incelemede nasıl yazacağım yahu diye tripten tribe girdim. Neyse ki sonradan oyuncuların yorumlarını incelemek aklıma geldi de sorunun bende olmadığını öğrendim. Yahu ben ki Civilization’da “bir tıp daha!” nidalarıyla öğrencilik hayatını mahvetmiş bir adamım, ben bile bu sıra tabanlı yapıda bu türlü yıprandıysam, vay ki halimize…
Tüm bunların dışında, İtalya cephesindeki gerçek vakitli savaşların da tıpkı Afrika cephesinde olduğu üzere epey renkli olduğunu da belirtmem gerek. Küçük ve tatlı İtalyan köylerindeki savaşlar hakikaten çok hoş ve gerçekçi. Rengarenk meskenler ortasında tankların sebep olduğu yıkımlar, yıkık dökük konutlarda saklanan sniper’lardan saklanma eforu, hava taarruzları ile tozu dumana katmak… Hakikaten sinematik bir deneyim diyebilirim.
Daha evvel de belirttiğim üzere İtalya cephesinde, Kuzey Afrika’da olduğu üzere motamot bir öykü anlatımı kelam konusu değil. Burada kıssa büsbütün interaktif ilerliyor; ki bana kalırsa bu daha gerçek bir tercih olmuş. Hareketlerimizin sonuçlarına nazaran öykü değişiyor ve gelişiyor, bu da oyuna üzücü olmayan bir dinamizm katıyor.
Demek sen yeni nesilsin ha?
Gelelim grafiklere… CoH 3, devrimsel nitelikte bir grafik şöleni sunmasa da, bana kalırsa GZS çeşidi için çok kâfi grafiklere sahip. Hareket animasyonları da yeterlinin ötesinde. Askerlerimiz siperlerin üzerinden atlarken ya da tanklar çeşitli pürüzleri parçalarken çok tatmin edici görseller elde edebiliyoruz. Lakin ne yazık ki oyunun tamamı için bu durum geçerli değil. Ufak tefek grafiksel yanlışlar da yok değil. Yer yer askerlerimiz kayboluyor, binalar caart diye yıkılıyor, kaplamalar geç yükleniyor… Lakin yeniden de genel olarak ben gördüklerimden mutlu kaldım diyebilirim. Ha, daha âlâ olabilir miydi? Elbette olabilirdi. Şu haliyle, 2023 imali bir oyun demek biraz güç üzere dursa da, “bu nasıl grafik kardeşim, bir evvelki kuşağın oyunu gibi” formunda ağır tenkitleri hak ettiğini söylemek de sıkıntı.
Fena olmayan grafikler, CoH serisinde alışık olmadığımız kadar renkli haritalarla birleşince keyifli bir yapı da çıkıyor ortaya. Olağan İtalya ve Afrika’nın bu renkli yapısı, 2. Dünya Savaşı’nda görmeye alıştığımız soğuk ve karamsar atmosfere ne kadar yakışıyor tartışılabilir; fakat sonuç olarak oyunun geçtiği yerlerin yapısı bir yandan da bu türlü bir tasarım gerektirdiği için, bunun eleştirecek bir bahis olmadığını düşünüyorum. Evvelki oyunlar kadar ağır ve oturaklı bir atmosferin bizi karşılamadığını bilerek oyunun başına oturmak gerekiyor.
Bunların dışında, denetimleri ben epey rahat ve kâfi buldum. Üniteleri denetim etmek kolay ve rahat, ünitelerimizin yeteneklerini kullanmak pek keyifli. Her ne kadar (şimdilik) dört ordu ve (yine şimdilik) her orduda birbirine misal yaklaşık on civarı ünite olsa da; her birinin taksiksel avantaj ve dezavantajları olduğu için yeteri kadar derinlik olduğunu söyleyebilirim.
Taktik üretimi konusunda, CoH 3, selefinin şöhretini sürdürmeyi başarıyor. Birçok farklı etmeni, farklı halde düşünmek ve stratejimizi ona nazaran kurmak zorunda kalıyoruz. Düşman köprünün gerisindeyse köprüyü havaya uçurup işleri zorlaştırabilirsiniz. Düşman sizden daha üstte konuşlanmışsa ünitelerinizi düşmanın gerisinden dolaşıp üst tırmanacak formda yönetebilirsiniz. Düşman tanklar ile taarruza geçiyorsa tanksavar ünitelerinizi stratejik olarak kıymetli noktalara konuşlandırıp tankların kabusu olabilirsiniz… Gördüğünüz üzere, daha onlarca bahis belirtip Sun Tzu üzere ahkam kesebilirim, zira CoH 3 bunların hepsini düşünüp uygulamaya koymanıza müsaade veren bir yapıya sahip. Orta sıra ortaya çıkan teknik yanılgılar taktiksel derinliği baltalıyor olsa da, genel olarak çokça taktik kurmaya müsait bir oyun var elimizde.
Bu ortada oyuna dair çok beğenilen bir ayrıntı daha var: oyunda Türkçe lisan dayanağı de mevcut. CoH 2’nin Türkiye’de de çok tanınan olduğu gerçeği sonunda fark edilmiş olacak ki, yeni oyun direkt Türkçe dayanağı ile geldi. Öykü palavradan olduğu için öykü takibi açısından çok bir yararı olmasa da; oyunu öğrenmek ve ünitelerin yeteneklerini kolay kolay keşfedebilmek için kolaylık sağladığı bir gerçek.
Tek tabanca nereye kadar…
Gelelim çok oyunculu tarafa… Malumunuz CoH, uzun vadede çok oyunculu tarafıyla parlayan bir imal oldu her vakit. Üçüncü oyunda da gelenek bozulmuyor ve keyifli bir çok oyunculu oyun deneyimi görüyoruz. Her ordunun kendi ünitelerinin çeşitli karakteristik özellikleri, çok oyunculu modda parıl parıl parlıyor. Güç istikrarı de genel olarak yerli yerinde. Şimdilik on küsür haritadan ibaret bir çeşitlilik olsa da, gelecekte birçok güncelleme ve DLC ile birçok yenilik geleceğini varsayım etmek güç değil.
Dengeli dağılım, sadece ordu-birim bazında değil, oyuncuların eşleştirilmesi bakımından da başarılı. Starcraft’ta olduğu üzere dokuz yaşındaki Koreli çocuklar tarafından darmaduman edildiğimi hiç hissetmedim. İstikrarlı yapı, sizi oyuna daha da bağlıyor ve bu sayede oyun artılar hanesi bir puan daha çakıveriyor.
Savaş Sonucu: “Meh”
Tüm bu saydığım konular CoH 3’ü düzgün bir oyun yapmaya yetse de, selefi CoH 2’nin uyandırdığı heyecanı uyandıramadığını da gösteriyor aslında. Elimizde çeşitli teknik kusurlardan ve yanlış tercihlerden ötürü sarsılıp duran bir imal var. Ama oyun bu haliyle de pek keyifli. Hatta siz bu satırları okurken, oyuna pek büyük bir güncelleme gelmiş olacak ve tahminen de üstte saydığım negatif konuların bir kısmı ortadan kalkacak. Sadece… Relic’in daha düzgününü yapılabileceğini bilmek birazcık üzüyor, o kadar.
