İnceleme – Total War Warhammer III – Ölümsüz İmparatorluklar

Plan en başından beri muhakkaktı. 2016’da çıkacak Warhammer 1 geliştirilirken bile bu serinin üç tane büyük çaplı oyundan oluşacağı katiydi ve ortada büyük bir plan vardı: Bir gün bu üç oyunun haritası birleşecekti, bütün dünyayı kapsayacak dev bir oyun alanına sahip olacaktık, onlarca fraksiyonun tamamı oynanabilir olacaktı.

Ve arkadaşlar, oynamama gerek yok ya. Şu haritayı açıp, elimi çeneme dayayıp, gözümden kalpler çıka çıka saatlerce izleyebilirim… Çok memnunum lan!

Oynanışları birbirinden eksiksiz ayrılan 22 fraksiyon, her biri çok farklı tecrübeler sunan farklı başlangıç noktalarına ve birçoğu da tam farklı mekaniklere sahip tam 86 oynanabilir karakter! Onu mu seçsem bunu mu seçsem diye elim bir ona bir buna gidiyor; açıp oynuyorum, acayip keyif alıyorum lakin of şunu da mı denesem diye öbür birine atlıyorum… Bir mühlet dokunmayın bana, hayat iptal!

Yiyin birbirinizi!

Warhammer dünyası bizim dünyamıza bayağı misal aslında, bizim buralardan referanslarla anlatayım. (40K’nın kıssasında İmparator’un Konyalı olmasından bahsedeceksin sanmıştım ben -Can) Warhammer 1’de Avrupa ve Orta Doğu vardı. Onun bir yıl sonrasında çıkan Warhammer 2 ise Amerika, Afrika ve Atlantis’i içeriyordu. Warhammer 2 çıktıktan kısa mühlet sonra iki oyunun birleştirilmiş haritası, yani Ölümlü İmparatorluklar (Mortal Empires) güncellemesi yayınlandı. O saatten sonra Warhammer 1 yahut 2’yi kendi başına oynayan pek insan kalmamıştı, oyuncular Ölümlü İmparatorluklar’a bayılmıştı.

Warhammer 2’nin tam beş yıl sonrasına geldik ve bu yılın başlarında Warhammer 3 bizimle buluştu, o da Asya’ya ve Antarktika’nın genişlemiş bir haline sahipti. Kendine ilişkin, pek de sandbox olmayan oynanışı bayağı tenkit aldı, oyun çıktığından beri oyuncular ve geliştirici Creative Assembly’nin ortası biraz açık lakin barışma vakti geldi işte. Avrupa, Afrika, Amerika, Asya, kutuplar, her yeri birebir anda tıpkı yerde görmek ne kadar hoş anlatamam!

Ha doğal, Warhammer’ın masaüstü oyunlarıyla kıyaslanamaz olağan ancak, görüntü oyunları standartlarıyla düşünürsek Ölümsüz İmparatorluklar biraz masraflı bir hobi. Bu birleştirilmiş haritada oynamak istiyorsanız 3 oyuna da birebir platformda sahip olmanız gerekiyor (Game Pass’te olmuyor maalesef). Ben bunları yazarken birinci iki oyunda indirim vardı, ikisini 173 TL’ye almak mümkündü. Warhammer 3 ise 540 TL’ydi. Natürel ortada çıkan, yeni fraksiyonlar ve yeni oynanabilir karakterler ekleyen onlarca DLC’yi saymıyorum. Yeni başlayacak olanlara ana oyunlardaki fraksiyonlar ve karakterler kâfi, sonrasına sonra bakarsınız.

Total War: Warhammer serisine uzak arkadaşlara bu durum garip gelebilir. Sonuçta bir oyunu oynayabilmek için üç tane oyun satın almak zorunda olmak? Bir dünya DLC? Yani CA için “Aman hiç de paragöz değildir, çok güzel çocuktur” demem mümkün değil (oyunda kan olsun istiyorsanız başka DLC’si var). Lakin bu oyunun çapını ve sunduğu çeşitliliği sözlerle anlatabilmem çok sıkıntı. Hindistan yakınlarındaki adalarda başlayan Nurgle’ın serpilip başa dönen binalarının hesabını yaparken yerleşkelerinize, ordularınıza, düşman ordularına zibilyon tane farklı tesirde bulunan vebalar yapmak ile Güney Kutbu’nun yakınlarında başlayan Kertenkeleadam Oxyotl’la toprak genişletmek yerine sağa sola ışınlanıp iblis avlamak ortasındaki, yahut İmparator Karl Franz’ı seçip dört bir yandan gelen tehlikelerle baş etmeye çalışırken bir yandan da politik hareketlerle seçmen kontları hoşnut ederek İmparatorluk topraklarını birleştirmeye çalışmak ile Asya’nın ortasındaki suikastçı farelerin görünmez ordularıyla katliam yaratıp onun bunun suikast kontratlarını yerine getirmek o kadar farklı şeyler ki… Her fraksiyon ve hatta her karakter farklı bir oyun demek bu oyunda, bu oyunun hayranı olmamın en büyük sebebi de bu zati. Nasıl bu kadar fazla sayıda fraksiyon-karakter var ve bunları farklılaştırmayı nasıl bu kadar düzgün başarmışlar inanılmaz!

Dolayısıyla böylesine büyük bir haritayı ve oynanışları birbirinden bu kadar net ayrılan bu kadar fazla fraksiyon-karakteri tek oyun olarak yapıp satmalarını beklemek naiflik olurdu. Hatta uygun ki farklı oyunlar olarak çıkarmışlar, âlâ ki bu kadar çok DLC çıkarmışlar ve bol bol para kazanmışlar ki oyunu hâlâ geliştirmeye ve genişletmeye devam edebiliyorlar. Bu oyun bu sayede dünyanın en büyük strateji oyunu.

Beta?

Evet Ölümsüz İmparatorluklar beta etiketiyle yayınlandı, bu yıl bitmeden betadan çıkacak. Beta deyince insanın aklına bol bol bug, oynanamayacak düzeyde bir şey geliyor lakin neyse ki durum o denli değil. Bug’sız bir Total War aslında olmaz lakin olağandışı düzeylerde bir şey yok. Bütün fraksiyonlar mekanikler vs. de çok çalışıyor. Eski fraksiyonları Warhammer 3’le gelen mekaniklere adapte etme süreci de gerçekleştirilmiş.

Optimizasyonsa şaşırtan derecede düzgün. Warhammer 3’ün daha küçük haritasında ağırlaşma kasvetleri vardı mesela, ortada bu kadar çok yol kat edebilmiş olmaları takdire kıymet. Oynanamayanlarla bir arada 300’e yakın fraksiyon var, cins geçişlerinin çok vakit alabileceğine dair de kaygılarım vardı ancak birkaç yıl evvel üstün bir güncelleme çıkarmış, tıp geçişlerini acayip hızlandırmışlardı. Öbür fraksiyonların ne yaptığını izlemeyeyim dersem 20 saniye falan sürüyor benim makinede mesela. SSD var alışılmış, SSD’siz makinede pek parlak olmayabilir durum.

Dolayısıyla buna beta denmesinin sebebi oyunun makus durumda olması değil, Warhammer 3’le CA’in ağzının kötü yanmış olması. Warhammer 3 hoş oyundu ancak sorunu Warhammer 2 kadar güzel olmamasıydı, geçmesi gereken o çıtayı geçememişti ve geçememesinin sebepleri de senin benim bile vermeyeceğimiz çok garip garip tasarım kararlarıydı. Oyuncularla CA’in ortası bayağı bir açıldı Warhammer 3 çıktıktan sonra. Hatta 5 yıl evvel çıkan Warhammer 2’nin oyuncu sayıları Warhammer 3’ü kısa vakitte solladı geçti. Hasebiyle CA mantıklı bir iş yapmış buna “Tamam, çıktı” demek yerine beta etiketi yapıştırarak. Sabahtan beri övüyorum lakin oyunda katiyen elden geçmesi gereken yerler var.

Oyuncu-tide

Bu elden geçmesi gereken şeylerin başında oyunun zorluğu var. Oyun çok kolay!

Warhammer 2’de zorluk düzeyleri ortasında uçurum vardı lakin oyun bunu nahoş bir formda yapıyordu. Efsanevi zorlukta her yeni ordu %15 maliyet artışı demekti, bu yüzden çok az sayıda ekstra güçlü ordu yapmanız gerekiyordu. Yahut yapay zekânın yakın dövüş üniteleri hayvan üzere buff alıyordu, beşere menzilli ve büyülü metadan diğer deva bırakmıyordu. Artık o buff’lar çok azalmış, ayrıyeten %15’lik ek maliyet %4’e indirilmiş. İnanılmaz fark ediyor, istediğiniz sayıda istediğiniz üzere ordu yapabiliyorsunuz.

Warhammer 3’ün eski halinde de böyleydi fakat orada açılan kaos yarıkları (yine nahoş şekilde) oyunu zorlaştırıyordu. Burada onlar da yok elbette. Bu değişimler hoş aslında, daha rahat bırakıyor insanı, tam Total War’dan beklediğim özgür olma hissini alıyorum bu sayede.

Ama CA bunlarla kalmamış, yapay zekâyı da inanılmaz pasifleştirmiş. Bir yapay zekâ fraksiyonunun 100 çeşit bile geçmiş olsa, coğrafik olarak oyuncuya uzak bile olsa, o denli pek fazla güçlendiğini göremiyorsunuz. Yüzer tane yerleşkeye sahip Grimgor yahut Malekith’e bay bay deyin. Çok çok pasifler ve ayrıyeten yapay zekâ fraksiyonları evvelden mantıksız derecede oyuncunun üstüne üstüne gelirdi, o meyli de bayağı azaltmışlar ki bence yapay zekânın o mantıksız derecede oyuncunun üstüne üstüne gelmesi durumu kalmalıydı en azından. Efsanevi zorluk bile park gezintisi üzere bu haliyle.

Evet beta

Bir başka elden geçmesi gereken şeyse küçük yerleşke savaşlarının sıklığı. Warhammer 3 incelemesinde de kaygı yanmıştım bu mevzudan. Evet çok hoş aslında küçük, duvarsız yerleşke savaşları lakin savaşların %70’i falan bunlardan oluşuyor, bir yerden sonra gına geliyor. Tahlili de kolay aslında, yerleşkede savunma binası varsa küçük yerleşke savaşı yapalım, yoksa arazi savaşı yapalım.

Duvarlı, büyük yerleşke savaşlarıysa tekrar Warhammer 3 incelemesinde dediğim üzere, rezil rüsva. Hiç savaşmanıza gerek yok, süratli yahut görünmez bir ünitesini kentin en gerisindeki noktaya koşturun, o noktayı ele geçirin; az bir şey bekleyin, direkt kazanıyorsunuz. Bu aşikâr bir noktayı alınca direkt kazanma saçmalığını direkt oyundan kaldırmaları lazım. Savaş haritaları bu kadar büyük haldeyken, üniteler her yere yetişemez durumdayken bu türlü bir sistemin elle tutulur yanı yok. Ha beleş kent almak çok eğlenceli lakin, onu da itiraf edeyim.

Bunlar dışında… Vasal sistemi ezelden beridir sıkıntı tasa bu seride. Esasen vasalınızın size yararı minimal fakat daha berbatı, saldırmazlık anlaşmanız olan, hatta müttefikiniz olan bir fraksiyon vasalınıza savaş açabiliyor ve hop vasalınızın yanında beklenmedik, alakasız bir savaşa girmek zorunda kalıyorsunuz. Vasallarla diplomasi yapılamamalı, savaş açılacaksa vasalın sahibine açılmalı lakin bir türlü o sistemi kurmadılar nedense.

Bunlar Ölümsüz İmparatorluklar’ın devasalığı ve hoşluğu yanında bile görmezden gelmesi sıkıntı olan önemli kahırlar. Ufak tefek birtakım dengesizlikler, konfederasyonların şu an biraz fazla sıkıntı olması (Yeşilderililer üzere başına vur konfederasyona kat fraksiyonları hariç tabii), tam hakikat çalışmayan 1-2 sistem üzere şeyler de var natürel lakin çok da üzerinde durmaya gerek yok onların şimdilik.

2.0 güncellemesi

Negatiflikleri betadır beta diyerek bir kenara koyalım, biraz da gelen hoş şeylerden bahsedeyim. Ölümsüz İmparatorluklar yahut daha yanlışsız bir tabirle 2.0 güncellemesi, dev bir haritadan çok daha fazlasını içeriyor.

Öncelikle, en eskilerden iki tane fraksiyon bırakın Warhammer 3’ü, Warhammer 2 için bile çok eski ve sığ kalıyordu: Kaos Savaşçıları ve Norska. Kaos Savaşçıları baştan aşağı yenilendi, şahane bir fraksiyona dönüştü lakin onlardan yeni DLC’yle birlikte ilerleyen sayfalarda bahsedeceğim. Norska ise baştan aşağı yenilenmedi lakin evvelce Norka’nın elini kolunu bağlayan birçok şey ortadan kalkmış durumda. Toprakları daha kolay savunulabiliyor, limanlardan daha fazla para kazanabiliyor ve kıyı kentleri dışındaki yerlere de yerleşebiliyor. Üretimciler Norska’yı ilerleyen periyotta tekrar ele alacaklarını, bunun Norska’nın son hali olmadığını söylüyorlar fakat bence şu an öteki fraksiyonlardan aşağı kalır yanı yok. Uygun durumda yani şu an, tekrar ele alsınlar, apayrı bir şeye dönüştürsünler ileride, hayır demem alışılmış fakat hiç ivedisi yok artık. Hâlâ geliştirilmesi gereken fraksiyonlar var lakin şu an net bir halde çağın gerisinde kalmış diyebileceğim bir fraksiyon kalmadı.

Zafer şartları elden geçmiş! Total War’lar her ne kadar sandbox oyunlar olsa da ben mesela şahsen çok da rastgele oynamayı seven bir oyuncu değilim, bana verilen belirli maksatlar olsun isterim. Warhammer 2 de, 3 de bu hususta berbattı. 2’de mesela birçok fraksiyonun “kısa” zafer şartları içinde 150. çeşitte ortaya çıkan kaos istilasını temizlemek vardı. 150 cins nasıl kısa?! Warhammer 3 daha da beterdi, ya açılan kaos yarıklarından geçip öyküyü tamamlayacaksın, ki asgarî 120-130 tıp demek, ya da BÜTÜN oynanabilir fraksiyonları yok edeceksin. E doğal olarak iki oyunda da oyuncular çoğunlukla seferlerini bitirmeden yarıda bırakır, öbür bir şeye başlardı.

Ölümsüz İmparatorluklar’da kısa zafer şartları hakikaten insan üzere. “Şu şu şu fraksiyonları öldür, 30 yerleşkeye yayıl, şu aşikâr yerleşkenin de sahibi ol, tamam”. Genelde 50-60 çeşitte bitiyorlar. Daha uzun oynamak isteyene uzun zafer şartları da var olağan. Bunlar harici 2 zafer şartı daha var. Biri tam her yeri alma zaferi, oburu de oyun sonu tehdidini yenme zaferi, en üst düzey zafer o (detaylar kutuda).

Ha bu ortada harita devasa olduğu için alakasız bir yere gitmek isterseniz yüz tıp yolda geçirmeniz gerekir ya, bu işi biraz daha pratik hale getirecek çeşitli deniz yolları eklenmiş. Dünya yuvarlak değil bildiğimiz manada, yani doğuya gitgide haritanın batısına geçmiyorsunuz ancak en doğuda ve en batıda, ve iç denizlerde de 1-2 tane deniz yolu var, buralara gidip 2 tıpta öbür taraftan çıkmak mümkün. Ölümustası Snikch’le Lustria’ya yahut Morathi’yle Cathay’e dalmak isterseniz yelkenler fora yani.

86 tane oynanabilir karakter var demiştim, genişleyen haritayla birlikte bunların 29 adedinin başlangıç noktası değişmiş durumda. Fraksiyonlarla klasik toprakları dışında tuhaf yerlerde oynamak her vakit zevklidir. Güney Amerika’da Bretonya, Uzak Doğu’da Kara Elf, Afrika’nın ortasında Vampir Kontu görmek hoş.

Başka ne var şöyle bilhassa kelamı edilesi… Hah mesela Warhammer 3’te olduğu üzere tam kırmızı değil arayüz. Biraz güzelleştirmişler ve renk teması seçtiğiniz fraksiyona nazaran değişiyor. Müttefik misyonlarına vs. ulaşmak daha kolay, ana ekrana farklı bir buton koymuşlar. Yapay zekâ sahip olduğu değişik mekanikleri pek kullanmıyordu evvelce (Ikit’in nükleer bomba kullanmaması gibi), daha çok kullanır olmuşlar. İşte Skarbrand yahut Tourox üzere kimi karakterler biraz nerf’lenmiş, ejderhalar biraz buff’lanmış derken bayağı üzerine konuşulası ufak tefek şey var lakin yetsin şimdilik. 2.0 güncellemesinin yaptığı bütün geliştirmelere göz atmak isterseniz: totalwar.com/blog/tww3-update-200

Budur

Pekâlâ arkadaşlar, son kelamları uzatmayayım ve net konuşayım. Bu, dünyanın en büyük, en çeşitlilik sahibi, en uzun ömürlü strateji oyunu ve bunun dünyanın en büyük, en çeşitlilik sahibi, en uzun ömürlü strateji oyunu olmadığını düşünüyorsanız bu oyunu oynamamışsınız demektir. Artık müsaadenizle…

Başrolü kapanlar Eskiden birtakım karakterler, öbür daha kıymetli karakterlerle birebir yerleşkede başlarlardı, münasebetiyle öteki değerli elemanlar dururken bu ikincil karakterler pek seçilmezlerdi. Daha sonra kelam edeceğim Kaos Savaşçıları fraksiyonundakileri dışarıda tutarak isim vereyim: Grombrindal (Cüce), Helman Ghorst (Vampir Kontu), Volkmar (İmparatorluk). Bunlar artık kendi mekaniklerine ve başlangıç noktalarına sahip. Metalci karakterli cücemiz Grombrindal tası tarağı almış (ki o saç-sakal için gereken tarağı hayal edemedim) Kuzey Amerika’ya yerleşmiş, Malekith’in kellesinin omuzlarında durduğu gerçeğiyle sıkıntısı var. Volkmar Afrika çöllerine vurmuş kendini, Kabir Hükümdarları üzere Nagash’ın kitaplarını arıyor. Güzel orada din adamlarından hoşlanmayan o kadar çok kafir var ki kitaplara fazla vakit ayıramıyor, undead’leri iblisleri kertenkeleleri falan imana davet etmekle meşgul oluyor genelde. Helman Ghorst ise zombi beslemek için Hindistan yakınlarına gitmiş. Zombileri latife üzere buff’lıyor, ejderha yiyen zombiler gördü bu gözler. Zombi fraksiyonuna yakışır bir oynanışı var, sıfır beyinle zombileri salıyorsunuz kazanıyorlar. Muhteşem eğlenceli.

Oyun sonu senaryoları Warhammer 2’de 100. tıp civarı küçük bir kaos istilası, sonra 150. çeşit civarı bir de asıl kaos istilası olurdu. Onlarca kaos ordusu gelirdi, bunların üç başkanını yendiğinizde temizlenirlerdi. Lakin sorun şuydu ki haritanın muhakkak yerlerinden gelirlerdi, kuzeydoğudan ve kuzeybatıdan. Hasebiyle güneylerdeki fraksiyonlarla oynarken kaos istilasıyla işiniz olmazdı, hatta kuzeydeki fraksiyonları dağıttıkları için işinize bile yararlardı. Bir de nereden ne vakit geleceği belirli olduğu için istila başlamadan anti-kaos hazırlıklarınızı yapardınız, onlarca orduyu temizlemek yeniden vakit alsa da çok zorlanmazdınız. Şimdi artık kaos istilası yok. Çok daha kişiselleştirilebilir bir sistemimiz var. Öncelikle “şimdilik” beş farklı oyun sonu senaryosu var: Kabir Hükümdarları, Cüceler, Yeşilderililer, Orman Elfleri, Vampir Kontları. Varsayılan ayarlarda 100-150. çeşit ortasında yahut uzun zafer şartını daha evvel yerine getirirseniz o anda bunlardan rastgele bir tanesi gerçekleşiyor. Örneğin Cüce oyun sonu senaryosu gerçekleştiğinde oyundaki bütün Cüce fraksiyonlarının başşehrinde (küçük olanlar da dâhil) onlarca seçkin Cüce ordusu peydah oluyor. Eh söylemeye bile gerek yok, size düşman oluyorlar ve diplomasiye kapalılar. Şahsen kaos istilasının bilakis bu sistemi bayağı bir beğendim. Tam olarak ne vakit olacağını, daha da değerlisi hangi fraksiyona karşı savaşacağınızı bilmediğiniz için ön hazırlık yapması sıkıntı ve gerçekten canınıza okuyabiliyorlar. Volkmar’la oynarken o saate kadar hiç zırh delici ünitelere gereksinim duymamıştım, bir Cüce istilası başladı, on yıl geriye gittik. Beğenilen çok erken başlatmıştım oyun sonu senaryosunu, zorluğu da köklemiştim. Varsayılan ayarlarda, 100-150 tıp ortasında olsaydı bu kadar koymazdı, oyun kolay argümanım yerinde duruyor! Lakin oyun kolay olmasına karşın heyecanı üstte tutmayı başarıyor bu senaryolar, takdir ettim. Kişiselleştirilebiliyor da bunlar dediğim üzere. İstilanın zorluğunu arttırıp azaltabiliyor, hangi çeşitler ortasında gerçekleşmesini istediğinizi seçebiliyor, karşılaşmak istemediğiniz fraksiyonların senaryolarını kapatabiliyorsunuz. Zorluğu azamiye çekip 10-35. tıp ortasında rastgele bir tanesi başlasın diyerek belanızı aramak elinizde mesela. Hatta CA ileride yeni oyun sonu senaryoları da ekleyeceğini (Vermintide olmazsa olmaz) ve hatta aklını peynir ekmekle yemişler için TIPKI ANDA HEPSİ OLSUN seçeneği de sunacağını söyledi. Peynir ve ekmek stoğu yapıyorum şimdiden.

Haritadaki boşluklar Bundan sonra gelecek birinci fraksiyon DLC’sinin Kaos Cüceleri olacağı yüzde yüz. Warhammer cihanında Kaos Cüceleri’nin doğal coğrafyası olan lokasyon Warhammer 3’te mevcuttu ancak ıvır zıvır fraksiyonlarla doluydu. Çok da istenen bir fraksiyon esasen, Kaos Cüceleri muhtemelen bu yıl bitmeden bizimle olur. Onun dışında haritanın en güneydoğularında iki tane boş, erişilemeyen, büyük toprak kesimi var. Bunlar Ind ve Kuresh. Ind, Hindistan esintili bir insan fraksiyonu. Kuresh ise Kore esintili, yılan-insan karışımı varlıklardan oluşan bir fraksiyon. Warhammer 3’ün yine gündeme oturmasının, oyuncularla barışmasının ve tekrar para basmaya başlamasının akabinde oyunun yıllarca destekleneceğini varsayabiliriz. O iki dev toprak kesimi da boşuna orada değildir. Bir de eski oyunlarda da olan Araby Çölü var. Ölümsüz İmparatorluklar haritasında da var fakat kuşku cazibeli düzeyde boş, yalnızca tek bir yerleşkeye sahip. Araby de isminden anlayabileceğiniz üzere Arap esintili bir fraksiyon. İlerleyen periyotta onu da görmek pek mümkün görünüyor. Bir de Japonya esintili Nippon var oyuncular tarafından çok istenen. Şu an görünürde o bölge yok lakin harita doğuya hakikat genişletilebilir elbette. Nippon masaüstü oyunlarında pek de cilalanmış bir fraksiyon değil lakin öbür cilalanmamış fraksiyonlar da Total War’da hayat buldu daha evvel (Vampir Kıyısı ve Büyük Cathay gibi). Yani bir gün neden olmasın?