Bazı adamlar tarihin o sisli ve karanlık heyulasının ötesinde bir gelecek görür ve yurtlarını o mefkureye gerçek taşımaya adarlar ömürlerini. Napoleon kaç zaferler kazandı fakat onun komutasındaki savaşlarda 3 milyon kişi de öldü. Ülkesini kalkındırdı, eğitime ve toplumsal hakların gelişmesine büyük katkılar sağladı, öbür diktatörler üzere soykırım yapmadı yahut kendi halkına zulmetmedi. Pekala bu iki ucun ortasındaki adam gerçekte kimdi? Tarihi epiklerin ustası Ridley Scott’ın yeni sineması bu sorunun yanıtları peşinde koşuyor.
Her şeyden evvel bu sinemaya iki buçuk saat yetmemiş. Napoleon’un hayatı o kadar dolu ki olaylar ortasında süratle geçmeden anlatmaları mümkün değil. Tam da bu yüzden sinemanın temposuna yetişmek biraz güç ve kimi önemli sahneleri daha sindiremeden bir yenisi devreye giriyor bu da izleyeni biraz yoruyor haliyle. İkinci kıymetli nokta ne kadar kusursuz oynanmış olursa olsun Napoleon’a bir Maximus yahut Balian üzere bağ kurmamız sıkıntı. Zira özünde hırslı, bencil ve üzücü halde kompleksli bir adam. Sinema esasen onun hayatının “best of” anları üzere aktığından ne Josephine’le ortasındaki bağı tam algılayabiliyoruz ne de sinemaya çokça serpiştirilen güvensizlikleriyle empati kurabiliyoruz.
Böyle anlattığımda güya sinema berbatmış üzere gelebilir fakat alakası yok, sinema hoş. Hatta çok hoş. Lakin temel sinemanın fragmanı olmasının acısını çekiyor biraz. Bu bir Apple+ üretimi ve sinemanın sinema ömrü dolduğunda o platforma 4 saat 10 dakika süren devasa bir direktörün kurgusu versiyonu da gelecek. Ve tıpkı Kingdom of Heaven’da olduğu üzere o versiyon da sinemanın puanını net biçimde yükseltecektir. Münasebetiyle o geldiğinde tekrar konuşalım derim çünkü anlatacak yeni çok şey olacak katiyetle.
Josephine’i oynayan Vanessa Kirby her sinemasında çıtayı yükselten harikulade bir oyuncu, onun Napoleon üstünde kurduğu tahakküm Napoleon’un Fransa ve dünyanın geri kalanı üstünde kurduğundan daha güçlü, sinema en azından bunu veriyor. Devasa savaş sahneleri bilhassa savaş stratejileri ve Napoleon’un askeri dehasını çok net formda sunarken görsel bir ziyafet de sunuyor. Bu noktada sineması birebir tarihin bir izdüşümü üzere görmek yanlış olur. Çünkü tarihin kendisi de anlatanların bakışıdır bir noktada ve Scott’un bu mirasa kendi yorumunu getirmesi de sineması bir belgesel olmaktan çıkartan en büyük öge, hatta tam da bu yüzden üretimin beklenmedik derecede yüksek güldürü dozunu bilhassa sevdim.
Toparlayacak olursam bu haliyle dikişleri biraz atmış, yan karakterlerine gereğince vakit ayıramamış, renkleri hafif soluk bir biyografi var elimizde. Salt sinemasal zevk manasında üst seviye bir iş lakin draması ve diyalogları biraz kuru şimdilik. Direktörün versiyonu elbette ısırıldığında içinden sıcak çikolatanın aktığı has bir Fransız kruvasanı üzere kalacak bunun yanında, lâkin o ana yemek gelene kadar önümüze gelen bu ordövr tabağında da çok lezzetli ve tadı sinemada çıkacak hoşluklar mevcut tatmasını bilene…
Editörün Notu: Tarihçilerin anlatmadığı bir Napoleon’u dinlemek her vakit zihin açıcıdır. Scott’ın penceresindense muazzam savaş sahneleri, çokça Josephine ve güvensizlikle yoğrulmuş bir başkan selamlıyor bizi.
Filmin Notu: 3,5
Yönetmen: Ridley Scott
Oyuncular: Joaquin Phoenix, Venessa Kirby, Tahar Rahim, Ben Miles
IMDB Notu: 6,9
