Video oyunları bizim kanımız canımız. Onlarsız bir hayatı düşünmeye çalıştığımda maceradan mahrum, renksiz, eğlencesiz yıllar geliyor aklıma çabucak. Elbette hayat oyunlar olmadan da bir halde akardı lakin onların bana ve hepimize kattıkları da değer biçilemez. Kendi adıma yaklaşık 30 yıldır oyun oynuyorum ve buraya harcadığım tek bir dakikadan bile pişman değilim. Dünya görüntü oyunlarına evvel kolay eğlencelikler olarak baktı fakat bu yola baş koyan herkes bir gün oyunların kolay eğlenceliklerin ötesine geçerek hayatlarımızda inanılmaz kıymetli bir yere geleceğini hissediyordu. İşte Gran Turismo sineması da tarihi 25 yıla dayanmış bu efsane yarış oyunu serisi üzerinden bir manada “Gamer” diye tanım edilen bizlerin kederlerine ortak olarak bizden birinin gerçek kıssasını anlatıyor.
Jann Mardenborough ismi Gran Turismo severler için bir efsanedir. Zira o oyunların bize sunduğu dijital alanlar ve gerçek dünya ortasında muazzam bir muvaffakiyet köprüsü inşa eden birinci insanlardan birisi ve dünya araba yarışı arenasında Simülasyon Yarışçılarının var olmasını sağlamış bir isim. Sinema onun hikayesini, oğlunun Gran Turismo tutkusunu pek de anlamayan ve daima eleştiren babasıyla olan ilgisinden başlatıyor.
Tanıdık geldi değil mi? Çoğumuzun başına konutun içinde bir yerlere saklanan Play Station kabloları, bilgisayar aksesuarları ve sınırlanan oyun vakitleri üzere durumlar gelmiştir. Elbette ebeveynlerimiz bunu hayata daha çok katılalım yahut derslerimizden geri kalmayalım diye yapıyorlardı ancak oyunlara olan tutkumuz ve sevgimiz elbette galip geliyordu er ya da geç. Jann’ın bu tutkusu GT Academy isimli yeni kurulan bir programa dahil olmasını sağlıyor ki program Sim Şoförlerinin gerçek hayatta da yarışabileceklerini ispatlamak üzere kurulmuş. Bu noktada bir küçük not olarak Elizabethtown’daki büyük bir başarısızlık sonucu şirketinden kovulan Orlando Bloom’u bu sinemada yeniden büyük bir riskle işe koyulan şirket çalışanı olarak görmek benim için beğenilen bir sürpriz oldu. Güya tıpkı karakter yıllar sonra bu sefer bahtını yeniden deniyor üzereydi ve zihnimde ufak bir devamlılık yarattı diyebilirim.
Filme dönersem bunun tipik bir ‘underdog’ hikayesi olduğunu söylersem tabir cuk oturur. “Nedir bu underdog?” derseniz de hayatta hayallerinden diğer tutunacak kolu olmayan ana kahramanın tüm zorluklara karşı durup muvaffakiyete ulaşmasına kadar uzanan süreci kapsayan bir alt çeşit diyebilirim. Birinci Rocky ve Top Gun bunun en net örnekleri. Jann’ın da yarış oyunu tutkusu onun gerçek bir yarışçı olmasına ön ayak olurken etrafındakilerin (özellikle David Harbour’un büyük muvaffakiyetle canlandırdığı antrenörü Jack Salter’ın) dayanağıyla zorlukları birer birer aşması tıbbın klişelerinin sonuna kadar kullanıldığı bir anlatıyla veriliyor izleyiciye.
Ama burada klişeler dediğimde makûs de anlaşılmasın çünkü gerçek kullanılan klişeler her vakit iş yapar ve seyircide duygusal karşılığını bulur. Burada da başından sonuna kestirim edilebilir bir muvaffakiyet hikayesi izliyoruz izlemesine lakin bu katiyetle sıkıcı değil hatta ilham verici; biz oyuncular özelinde şiddetli bir başarımı aldığımızda hissettiğimiz o mağrur duyguyu sinemada de hissedebiliyor insan. Ki husus Gran Turismo olunca simülasyon ve gerçekliğin karışması da pek doğal ve sinema bunu hem görsel hem kavramsal olarak çok düzgün yansıtmış.
Zaten PlayStation’ın olayı da biraz bu değil mi? Bize harika ve ayrıntılı dünyalar sunarak bir çeşit simülasyon yaratmak. Elbette öbür stüdyolar da bunu layığıyla yapıyor ama Sony’nin özel oyunlarına bakınca daima oyuncuyu oynadığı karakterin ve dünyanın çok derinlerine götürmeyi amaçlayan bir dizayn ideolojisi görüyoruz. Dreams üzere uçuk bir oyundan The Last of Us üzere ayakları yere basan karanlık bir dünya yaratmaya kadar uzanan geniş skala bize daima hayatta kalma simülatörleri sundu farklı farklı dünyalarda. İster Infamous’ta üstün kahraman ister Ghost of Tsushima’da bir samurayı oynayalım tüm bu oyunlar gerçeklikle bağlarını sıkı tutmalarından sebep oyuncuya daima bir oraya ilişiklik duygusu aşılamayı başardılar. İşte Gran Turismo bu iki yakanın tam ortasında hibrid bir noktayı temsil ediyor ve birbirine karışan sanal ve gerçek dünyalarda kovalanan muvaffakiyetin hikayesi bir bakıma. Tam da bu yüzden sinemanın tüm aksiyon sekanslarında heyecanlanıyor, tüm duygusal anlarında karaktere eşlik edebiliyoruz; çünkü hakikat kullanılan klişeler bu yarı oyun yarı gerçek ömür hikayesi uyarlamasını pek ulaşılabilir kılıyor genel izleyici için.
Bu noktada direktör Neil Blomkamp’in kendi sevdiği tuhaf bilim-kurgu sinemalarının (District-9 ve Elysium’dan hatırlarsınız) uzağında klasik hikaye anlatımına dönmesi ve pak bir iş çıkartmış olması da bence onun sinemacılığı için büyük bir adım. Tıpkı aynı yolun yolcusu Joseph Kosinski’nin Top Gun: Maverick’te başardığı üzere klişelerle dolu bir sinema lisanının hala çalıştığını ve izleyicide karşılığı olduğunu ispat etmiş kendisi.
Gran Turismo pek de parlak olmayan tanıtım çalışmalarının ve etkileyicilikten uzak fragmanlarının da tesiriyle tahminen çok büyük bir hasılat yapamayacak sinemalarda lakin sonrasında mesken ortamında bu sinemanın pahasının çok anlaşılacağını düşünüyorum. Ha olur da hasılatı da yüksek gelirse bu yıl The Last of Us ve Muhteşem Mario Bros sinemalarıyla birlikte oyun uyarlamalarının altın yılına ismini da yazdırır net. Zira kurgusu, ses efektleri ve oyunlara da selam çakan şık sahneleriyle Gran Turismo sahiden beklemediğim derecede başarılı bir iş. Hem oyunların meraklıları hem de bu cins muvaffakiyet hikayeleri ve otomobil yarışlarını sevenler gönül rahatlığıyla gidip izleyebilirler. Epeydir bu kadar keyifli bir yarış sineması de gelmediği düşünülürse biraz egzoz dumanı yutmanın tam sırasıdır bence.
Editörün Notu: Hakikat kullandığı klişeleri, içten oyunculukları, aksiyonu ve uyarlandığı hikayenin hakkını vermesiyle Gran Turismo aile uzunluğu sinemada izlenecek kusursuz bir yaz sineması.
Filmin Notu: 3,5 / 5
